Trong những năm gần đây, việc trồng lan hồ điệp không chỉ là sở thích cá nhân mà còn trở thành một xu hướng phổ biến trong các gia đình. Người chơi cây cảnh ngày càng chú trọng đến việc nuôi dưỡng loài lan quý phái này, không chỉ để thưởng thức vẻ đẹp tinh tế mà còn để tạo điểm nhấn cho không gian sống.
Việc chọn giá thể trồng lan hồ điệp là một yếu tố quan trọng đến sự phát triển và “nhan sắc” của cây. Chính vì vậy, việc hiểu rõ về các loại chất trồng cây và cách phối trộn chúng là bước quan trọng giúp người chơi cây có thể tạo ra môi trường tốt nhất cho lan hồ điệp phát triển và nở hoa.
1. Các loại giá thể trồng Lan Hồ Điệp phổ biến
Vai trò quan trọng của giá thể
Trong nghệ thuật trồng lan hồ điệp, giá thể trở thành một nhân tố chủ chốt, đóng vai trò không thể phủ nhận. Chính sự kết hợp linh hoạt của các nguyên liệu thô khác nhau trong giá thể tạo nên một môi trường lý tưởng, giúp duy trì sự cân bằng giữa không khí và nước quanh cây trồng.
Giá thể không chỉ là vật liệu đơn thuần mà còn là người hỗ trợ đắc lực, giữ vai trò then chốt trong việc bảo vệ và phát triển cây lan hồ điệp. Chức năng chính của giá thể bao gồm:
- Tạo môi trường tối ưu: Giúp cây lan hồ điệp trải qua quá trình phát triển một cách mạnh mẽ nhất, nhờ vào sự ổn định và tối ưu của môi trường xung quanh bộ rễ.
- Thoáng khí: Cung cấp không gian thoáng khí giúp bộ rễ dễ dàng thở phổi, tăng cường quá trình hô hấp và hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Giữ nước và duy trì ẩm: Đảm bảo duy trì độ ẩm cần thiết cho cây lan hồ điệp thông qua khả năng hấp thụ và giữ nước hiệu quả.
- Cung cấp dinh dưỡng: Giá thể không chỉ giữ nước mà còn là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng, hỗ trợ sự phát triển toàn diện của cây.
Chính vì vậy, việc lựa chọn và phối trộn giá thể một cách khéo léo là bước quan trọng để đảm bảo cây lan hồ điệp phát triển mạnh mẽ và khỏe mạnh. Sau đây hãy cùng mình khám phá các loại giá thể phù hợp:
1.1. Viên đất nung
Viên đất nung, như tên gọi, là một loại giá thể được sản xuất từ đất sét nung ở nhiệt độ cao khoảng 1200 độ C. Thành phần chính của viên đất nung bao gồm những hạt nhỏ của đất sét có khả năng giữ nước và tạo ra không gian bọt khí nhỏ, tạo điều kiện tốt cho rễ cây phát triển.
Ưu điểm:
- Thoáng khí: Viên đất nung có cấu trúc chứa những khoảng bọt khí nhỏ, giúp cung cấp đủ không khí cho rễ cây, hỗ trợ quá trình hô hấp và phát triển.
- Giữ ẩm: Loại giá thể này giữ ẩm lâu, đảm bảo rằng lan hồ điệp nhận được nguồn nước cần thiết trong thời gian dài, giảm tần suất tưới nước.
Hướng dẫn sử dụng:
Trước khi sử dụng, nên kiểm tra viên đất nung để đảm bảo không có tạp chất.
Khi trồng lan hồ điệp, hãy đảm bảo rằng đất nung được phân phối đều trong chậu để tạo môi trường đồng nhất cho rễ cây.
Khi tưới nước, hãy lưu ý không làm đất nung bị quá nặng hoặc quá khô.
Viên đất nung không chỉ là một lựa chọn tốt về mặt kỹ thuật mà còn mang lại mặt thẩm mỹ cao cho chậu cây lan hồ điệp của bạn.
1.2. Rêu – giá thể trồng Lan Hồ Điệp
Phương pháp thu thập và làm sạch rêu
Rêu trồng lan là một giá thể dễ thu thập và xử lý ngay tại nhà. Bạn có thể tìm kiếm rêu ở khu vực rừng núi, sau đó đem về rửa sạch và phơi khô. Đối với những người không có điều kiện thu thập rêu tự nhiên, có thể mua giá thể rêu đã được làm sạch từ các cửa hàng cây cảnh.
Khả năng giữ ẩm và hút nước
Rêu trồng lan có khả năng giữ ẩm và hút nước tốt, giúp duy trì môi trường ẩm cho rễ cây. Điều này làm cho giá thể rêu trở thành một lựa chọn phổ biến, đặc biệt là đối với lan hồ điệp, mà rễ cây yêu cầu môi trường ẩm để phát triển.
Cách trang trí và tối ưu giá thể rêu
Khi sử dụng giá thể rêu, bạn không chỉ cung cấp môi trường lý tưởng cho lan hồ điệp mà còn có cơ hội để trang trí.
Bạn có thể tạo ra những lớp giá thể với độ dày khác nhau để tạo sự động lực và thẩm mỹ cho chậu cây. Hơn nữa, việc kết hợp rêu với các phụ kiện trang trí như đá, gỗ, hoặc mảnh vật trang trí sẽ tạo nên một chậu lan hồ điệp độc đáo và thu hút.
Rêu trồng lan không chỉ giúp duy trì độ ẩm cho cây mà còn làm tăng tính thẩm mỹ của chậu lan, làm cho không gian sống của lan hồ điệp trở nên sinh động và thuận lợi cho sự phát triển của rễ cây.
1.3. Vỏ thông
Ưu điểm về giữ âm và giá trị dinh dưỡng:
Vỏ thông là một giá thể trồng lan hồ điệp được ưa chuộng vì khả năng giữ ẩm cao và giá trị dinh dưỡng tốt cho cây. Vỏ thông giữ nước tốt, giúp đảm bảo rằng cây lan hồ điệp không bị khô mốc và luôn có đủ độ ẩm để phát triển.
Đồng thời, chất dinh dưỡng từ vỏ thông cũng cung cấp nguồn dinh dưỡng cần thiết cho rễ cây.
Phải thực hiện xử lý vỏ thông vì hai nguyên nhân quan trọng:
- Loại bỏ các chất tạp và bụi bẩn đọng trên bề mặt vỏ thông
- Đồng thời tiến hành xử lý triệt để các mầm bệnh gây hại cho phong lan có thể ẩn nấp, bao gồm cả vi nấm và vi khuẩn.
Bạn có thể phối trộn vỏ thông với các loại giá thể khác như xơ dừa, đất sét nung, hoặc rêu để tạo ra một hỗn hợp giá thể đa dạng và phong phú, giúp cây lan hồ điệp có môi trường trồng tốt nhất.
1.4. Vỏ dừa khô, xơ dừa
Gáo dừa, vỏ dừa khô từ trái dừa nguyên trái, và vỏ dừa khô được chặt thành những khúc nhỏ đa kích thước, khi được xử lý, biến thành xơ dừa và cám dừa. Với cấu trúc vữa và sợi dừa tự nhiên, vỏ dừa khô không chỉ giữ nước hiệu quả mà còn tạo ra một bề mặt mịn màng, làm tăng tính thẩm mỹ cho chậu cây lan hồ điệp.
Xơ dừa, đặc biệt, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra lớp che chắn bảo vệ cho cây lan hồ điệp trong những ngày thời tiết nắng nóng. Chúng không chỉ giúp hạn chế tác động trực tiếp của ánh nắng mặt trời lên cây, mà còn ngăn chặn sự xói mòn và khô rạn đất.
Cách sử dụng vỏ dừa khô làm giá thể trồng Lan Hồ Điệp
Khi sử dụng vỏ dừa khô, bạn có thể đặt chúng dưới hoặc phối trộn chúng với các loại giá thể khác như xơ dừa, viên đất nung, hoặc rêu.
Việc này giúp tạo ra một môi trường trồng phong phú, đồng thời cung cấp độ thoáng khí và giữ ẩm cho rễ cây lan hồ điệp.
Lưu ý:
Khi mua xơ dừa và vỏ dừa khô, bạn cần lưu ý đến chất lượng và nguồn gốc của sản phẩm. Chọn những sản phẩm chưa qua xử lý hóa chất để đảm bảo an toàn cho cây lan hồ điệp. Đối với xơ dừa, lựa chọn loại đã xử lý chất chát, hoặc mới mua về bạn có thể ngâm trước với nước sạch và nước vôi trong.
Tuy nhiên, nhược điểm của việc sử dụng vỏ dừa là khả năng mục nát, do đó, sau khoảng 6 tháng, việc thay đất trồng là cần thiết để duy trì sự phát triển ổn định và khỏe mạnh cho cây lan hồ điệp.
1.5. Dớn
Ưu điểm
Dớn là một giá thể trồng lan hồ điệp với nhiều ưu điểm, đặc biệt là khả năng giữ ẩm và chống đóng rêu, nấm mốc. Điểm cộng lớn của dớn so với các loại giá thể khác như than củi và xơ dừa là không bao giờ bị đóng rêu và nấm mốc. Điều này giúp duy trì môi trường trồng sạch sẽ, hạn chế các vấn đề liên quan đến sự phát triển của vi khuẩn hay nấm mốc.
Lựa chọn giữa loại dớn sợi và dớn củi:
Dớn sợi và dớn củi là hai lựa chọn phổ biến trong việc trồng lan hồ điệp. Dớn sợi có đặc tính mềm mại và dày, làm lớp đệm tốt cho rễ cây lan đồng thời hạn chế tình trạng úng rễ, thối cây hoặc cây thiếu chất dinh dưỡng. Ngược lại, dớn củi thường được ưa chuộng vì giá thành hợp lý và khả năng giữ nước tốt.
Giá thành và thời gian sử dụng của dớn
Dớn có giá thành hơi cao so với một số loại giá thể trồng lan hồ điệp khác. Tuy nhiên, đối với những người chơi lan chuyên nghiệp hay đam mê, điều này không phải là vấn đề lớn. Điểm lợi là dớn có thời gian sử dụng khoảng 3-4 năm, bền hơn so với một số loại khác như vỏ, xơ dừa.
1.6. Than củi
Than củi là vật liệu có khả năng hấp thụ nước, màu, mùi, giảm sự tích tụ của vi khuẩn, đồng thời hỗ trợ cây lan duy trì độ pH cần thiết trong giá thể một cách hiệu quả.
Than củi có khả năng hấp thụ cặn muối từ các loại phân bón, giảm nguy cơ cháy rễ. Vì vậy, sau một khoảng thời gian trồng lan, giá thể từ than củi có thể trở nên mặn do sự hấp thụ phân bón, và trong trường hợp này, ngâm giò lan vào chậu nước giúp loại bỏ phần phân đã ngấm vào giá thể. Việc liên tục xả nước sẽ giúp than củi không trở nên chua chát, từ đó hỗ trợ sự phát triển ổn định của cây lan.
1.7. Đá Perlite viên lớn
Đá Perlite có size lớn 8-12 mm (khác với loại perlite nhỏ chuyên trồng sen đá) không chỉ giúp giữ nước và tạo ẩm cho giá thể, đặc biệt hữu ích trong trường hợp nhà vườn quên tưới, giảm nguy cơ cây rụng lá do thiếu nước.
Ngoài ra, đá Perlite còn chứa Canxi, hỗ trợ trong việc làm cứng cây và duy trì độ pH giá thể ổn định.
1.8. Phân tan chậm – giá thể trồng Lan Hồ Điệp
Phân tan chậm là một loại phân cung cấp dần dần dưỡng chất cho cây trong thời gian dài. Đối với lan hồ điệp, việc sử dụng phân tan chậm có thể giúp duy trì sự cân bằng dinh dưỡng và kích thích sự phát triển ổn định của cây. Dưới đây là một số lời khuyên khi sử dụng phân tan chậm cho lan hồ điệp. Bạn nên ưu tiên các loại tan chậm hữu cơ như trùn quế, phân dơi hơn là phân hóa học nhé!
1.9. Vỏ đậu trồng lan
Vỏ đậu phộng, mặc dù khả năng hút nước tốt, nhưng vẫn giữ được khả năng thoát nước, tạo điều kiện thoáng khí cho sự phát triển của rễ cây. Tuy nhiên, vỏ đậu phộng thường khó tìm kiếm và ít được bán trên thị trường.
Cách xử lý vỏ đậu:
- Phơi khô: Đầu tiên, phơi khô vỏ đậu phộng để loại bỏ độ ẩm tự nhiên.
- Ngâm trong nước Vôi trong: Ngâm vỏ đậu phộng trong nước vôi ít nhất 1 giờ để loại bỏ tạp chất và kháng sinh tự nhiên.
- Ngâm lại và xả bằng nước sạch: Sau đó, ngâm vỏ đậu phộng lại trong nước sạch ít nhất 2 giờ nữa và sau cùng xả lại bằng nước sạch để đảm bảo sự sạch sẽ và an toàn cho cây lan.
Bằng cách này, vỏ đậu phộng sẽ trở thành một giá thể trồng lan có khả năng giữ ẩm và thoát nước tốt, tạo điều kiện lý tưởng cho rễ cây lan hồ điệp phát triển.
2. Cách phối trộn giá thể trồng Lan Hồ Điệp cho người mới
Để tạo ra một hỗn hợp giá thể trồng lan hồ điệp lý tưởng, bạn có thể áp dụng công thức sau đây:
Bước 1: Chọn vật liệu chính
Chọn một loại vật liệu chính, thường là vật liệu có khả năng thông thoáng tốt, giúp không khí lưu thông mạnh mẽ trong bộ rễ của cây lan. Điều này giúp đảm bảo rằng cây sẽ nhận được đủ oxy và dưỡng chất cần thiết.
Bước 2: Chuẩn bị vật liệu phụ
Chuẩn bị vật liệu phụ có chức năng giữ ẩm, giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho cây. Các vật liệu phụ có thể bao gồm dớn, đá trân châu, hoặc những chất liệu khác tùy thuộc vào sở thích và điều kiện trồng cây cụ thể.
Bước 3: Trộn hỗn hợp
Khi đã chuẩn bị đủ vật liệu, hãy trộn chúng lại với nhau theo tỷ lệ thích hợp. Một tỷ lệ tham khảo phổ biến là 5:1, tức là sử dụng 5 phần vật liệu chính và 1 phần vật liệu phụ. Tuy nhiên, bạn có thể điều chỉnh tỷ lệ này tùy thuộc vào đặc điểm cụ thể của loại lan hồ điệp bạn đang trồng.
Vật liệu đề xuất để phối trộn giá thể trồng Lan Hồ Điệp: vỏ thông, đá bọt, than vụn, đá trân châu.
Tỷ lệ: 4 phần vỏ thông, 1 phần đá bọt, 1 phần than vụn, 1 phần đá trân châu.
3. Những câu hỏi thường gặp
Những lưu ý gì khi lựa chọn giá thể trồng Lan Hồ Điệp?
Khi phối trộn giá thể, người mới nên tuân thủ các quy tắc và tỉ lệ phối trộn lý tưởng để đảm bảo cây nhận đủ dưỡng chất cần thiết. Tùy thuộc vào giai đoạn phát triển lan hồ điệp, có thể điều chỉnh tỉ lệ giữa các thành phần như viên đất nung, rêu trồng lan, xơ dừa, vỏ dừa khô, dớn, để đạt được sự cân bằng phù hợp cho cây.
Sự khác biệt giữa giá thể lan hồ điệp với các giá thể lan khác?
Mỗi lan đều đặt ra những yêu cầu riêng về giá thể. Điều này là quan trọng đối với người mới trồng lan, bởi vì, ví dụ, lan phong lan đòi hỏi môi trường giá thể giữ nước tốt, trong khi lan vanda đòi hỏi môi trường giá thể thoáng khí và giữ ẩm ổn định. Hiểu rõ về yêu cầu cụ thể của từng loại lan giúp bạn chọn lựa giá thể phù hợp, đảm bảo sức khỏe và phát triển của cây lan hồ điệp nhà bạn.
Có nên sử dụng đất trồng hoa chuyên dụng để thay thế giá thể?
Đất trồng hoa chuyên dụng thường được thiết kế để đáp ứng nhu cầu cụ thể của nhiều loại cây hoa, tuy nhiên, chúng không phải lúc nào cũng là lựa chọn lý tưởng cho lan hồ điệp. Lan hồ điệp có yêu cầu đặc biệt về môi trường trồng, bao gồm cả việc cung cấp không khí thoáng khí và giữ ẩm đối với bộ rễ của chúng. Đất trồng hoa chuyên dụng có thể không đáp ứng đủ các yếu tố này, gây ra sự không thoải mái cho cây và ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng.
Khi nào nên thay giá thể trồng Lan Hồ Điệp?
Các giá thể hữu cơ như dớn, rêu, vỏ thông, rêu rừng thường trải qua quá trình tự nhiên phân hủy, kéo dài từ 2 – 3 năm trung bình. Tuy nhiên, tốc độ phân rã có thể nhanh hơn tùy thuộc vào chất lượng giá thể và quá trình trồng lan. Chẳng hạn, việc sử dụng chế phẩm sinh học hoặc chất diệt nấm có thể gia tăng tốc độ phân hủy.
Ngoài ra cây có các dấu hiệu như:
- Trong quá trình chăm sóc hoa lan, một số chậu lan có rễ mọc ra phía trên giữa khoảng trống trong chậu.
- Cây hoa lan phát triển quá lớn so với kích thước chậu trồng, làm cho giá thể trở nên chật chội.
- Cây lan mất cân bằng so với chậu trồng của chúng, gây khó khăn trong việc duy trì sự ổn định.
- Khi trồng trong giá thể mục nát, khả năng thoát nước giảm, dẫn đến tình trạng ẩm thấp, cần phải thay đổi giá thể trồng lan.
- Lan bị các bệnh như thối đen, thối rễ, thối thân, hay bệnh đốm lá, đòi hỏi sự can thiệp bằng cách thay đổi giá thể và chậu trồng lan mới.
- Khi rễ lan nảy mầm ra khỏi chậu, cây lan trải ra khỏi kích thước chậu, hoặc xuất hiện dấu hiệu của tình trạng thối rễ bất thường, đều là dấu hiệu cần thay giá thể và chậu trồng lan mới.
Những thương hiệu sản phẩm nào phù hợp cho Lan Hồ Điệp?
Trong việc chọn giá thể trồng lan hồ điệp, có một số thương hiệu được đánh giá cao và khuyến nghị bởi cộng đồng yêu cây cảnh. Một số thương hiệu đáng tin cậy bao gồm:
- Giá Thể Trồng Lan 1989
- Giá Thể Lan Ficoco
- Giá Thể Trồng Lan Vườn Sài Gòn
>>> Xem thêm:
- Cách làm giá thể trồng hoa hồng
- Gợi ý top 5 giá thể trồng địa lan mà bạn nên biết
Hi! Mình là Bảo. Là một người trẻ có khát khao chia sẻ với mọi người về “lối sống xanh”, gần gũi thiên nhiên. Mình rất thích trồng cây, đặc biệt là các dòng sen đá (hơn 4 năm), kiểng lá, hoa kiểng, trồng rau xanh. Hi vọng những chia sẻ của mình sẽ đem lại giá trị cho mọi người, nếu mình gặp sơ xót nào trong bài viết mong mọi người hoan hỷ góp ý.