Giá thể là gì nhỉ? Nghe người ta nhắc hoài nhắc mãi mà không biết là gì hết? Giá thể trồng cây có khác gì so với đất vườn, đất thịt nhà mình hông nhỉ?
Thật ra khái niệm này còn khá xa lạ đối với người mới chơi cây cảnh, mới học cách làm vườn. Còn đối với những bạn nghiện sen đá, cây cảnh, trồng rau thì quá quen thuộc.
Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu đúng về khái niệm giá thể trồng cây cũng như lợi ích mà nó đem lại. Vì vậy, hôm nay hãy cùng Blog làm vườn An Bảo Garden tìm hiểu kỹ vấn đề này thông qua bài viết dưới đây.
1. Giá thể là gì? Đặc điểm của giá thể cây trồng
Giá thể trồng cây có thể được đơn giản hóa là tất cả các loại vật liệu mà cây có thể sống trên hoặc trong đó. Để đáp ứng được các yếu tố cơ bản, giá thể trồng cây cần phải có:
- Cấu trúc phù hợp với từng loại cây hoặc bộ rễ, giữ cho rễ bám chắc và cây trồng đứng vững.
- Đồng thời, giá thể cũng phải đảm bảo độ xốp, thông thoáng để thúc đẩy trao đổi oxy cho quá trình hô hấp của rễ.
- Ngoài ra, nó cần đủ độ ẩm để phân giải dinh dưỡng và giúp rễ hút được nước, cùng với đủ chất dinh dưỡng để nuôi cây phát triển.
Thực chất, giá thể là một hỗn hợp các loại vật liệu có khả năng giữ nước, thông thoáng và giàu chất dinh dưỡng để cây có thể phát triển tốt. Tuy nhiên, không có một loại vật liệu đơn lẻ nào có thể đáp ứng đầy đủ các yếu tố trên. Do đó, giá thể được phối trộn từ ít nhất hai thành phần theo tỷ lệ hợp lý để tận dụng ưu điểm của từng loại vật liệu.
Ví dụ như lớp trên thường được làm bằng xơ dừa để giữ chặt rễ, lớp dưới được làm bằng sỏi để dễ dàng rút nước.
TUY NHIÊN, sử dụng giá thể sẽ không phù hợp cho tất cả các loại cây, bạn nên cân nhắc và tìm hiểu kỹ trước khi ứng dụng vào thực tế. Ngày nay, việc sử dụng giá thể được đa dạng hóa hơn và được sử dụng rộng rãi trong trồng rau, trồng cây cảnh, tiểu cảnh bán cạn,…
2. Những ưu điểm của giá thể trồng cây
Theo các chuyên gia nghiên cứu, việc trồng cây trên giá thể có nhiều ưu điểm so với trồng cây trên môi trường đất, như sau:
- Giá thể giữ được lượng nước dự trữ và ổn định nhiệt độ, đảm bảo độ ẩm phù hợp, tạo môi trường tơi xốp, thoáng khí cho bộ rễ cây hô hấp tốt hơn.
- Giá thể hấp thụ được nguồn dinh dưỡng dồi dào hơn so với môi trường đất, giúp cây trồng phát triển tốt hơn và đạt năng suất cao hơn.
- Môi trường giá thể có độ thông thoáng cao, giúp cây bén rễ nhanh chóng và phát triển tốt hơn.
- Loại giá thể được sử dụng trong nông nghiệp thường đã được khử trùng, loại bỏ nấm mốc, sâu bệnh, giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh và tránh nhiễm bệnh.
- Giá thể được sản xuất từ những thành phần có nguồn gốc hữu cơ sạch, cân bằng độ pH và bổ sung dinh dưỡng thiết yếu phù hợp cho mọi loại cây trồng.
- Việc chuẩn bị và sử dụng giá thể đơn giản, thuận tiện, giảm thiểu thời gian và công sức cho người trồng cây.
3. Các loại giá thể trồng cây phổ biến
Sau đây là top những sản phẩm thông dụng nhất trên thị trường, về cách xử lý giá thể của từng loại (như xơ dừa, vỏ thông, xỉ than) An Bảo Garden xin phép chia sẻ vào các bài viết sau.
3.1. Rêu than bùn (Peat moss)
Rêu than bùn hay còn gọi là Peat moss, là loại giá thể giống như mụn xơ dừa, rất nhẹ và tơi xốp. Chúng giữ ẩm tốt và thường được sử dụng để ươm hạt và trồng cây. Tuy nhiên, do là sản phẩm nhập khẩu, giá thành của peatmoss khá cao.
3.2. Phân trộn (compost)
Giá thể trồng cây tốt nhất được tạo ra từ quá trình phân hủy hữu cơ. Sản phẩm phân trộn này là nguồn dinh dưỡng dồi dào cho các loại cây trong vườn. Nếu được ủ ở nhiệt độ phù hợp, giá thể này sẽ không có cỏ dại. Nó chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng quan trọng và là bền vững và tự nhiên.
>>> Xem thêm: Cách nuôi trùn quế trong thùng xốp
3.3. Vỏ thông
Vỏ thông là lớp vỏ bao quanh thân cây thông, được dùng làm giá thể trồng cây cảnh (hoa lan, kiểng lá) vì chứa Resin có tính sát khuẩn, ít mầm bệnh và không đóng rêu.
- Vỏ thông thường được thu nhặt từ cây tự rụng hoặc từ cây thông già,
- Tiếp theo được chặt thành các size khác nhau
- Sau đó đem đi xử lý giá thể vỏ thông thật sạch mới sử dụng cho cây trồng được.
3.4. Tro trấu
Tro trấu là một loại giá thể trồng cây phổ biến được làm từ vỏ trấu, sản phẩm phụ của sản xuất gạo. Trấu sống có đặc tính thoát nước tốt nhưng có thể bị nấm mốc và lúa con mọc lên nhiều. Để khắc phục vấn đề này, người ta có thể sử dụng tro trấu, được tạo ra từ trấu đốt hoặc trấu hun. Tro trấu giữ ẩm tốt và chứa nhiều kali, nhưng có thể dễ bị bí, nén.
3.5. Xơ dừa, mụn dừa
Xơ dừa là sản phẩm được làm từ các sợi trên vỏ ngoài của trái dừa. Nó có dạng khối ép và có thể được bơm nước để tạo thành môi trường mềm giống như đất.
Đặc điểm nổi bật của xơ dừa trong việc sử dụng làm giá thể trồng cây, bao gồm khả năng giữ nước tốt, tăng cường độ thoáng khí và không chứa nấm. Tuy nhiên muốn sử dụng xơ dừa thật tốt cần phải xử lý giá thể để loại bỏ chất chát.
3.6. Giá thể mùn cưa
Mùn cưa là phế phẩm từ sản xuất và chế biến gỗ, có thể mua ở nhà xưởng. Chúng giữ ẩm tốt và chứa nhiều xenlulo dễ phân hủy. Trộn mùn cưa với cát để phân phối độ ẩm tốt hơn. Tuy nhiên, bạn cần chú ý không dùng mùn cưa từ các loại gỗ chứa tinh dầu hoặc đã được tẩm thuốc bảo quản hoặc ngâm nước lâu ngày.
3.7. Viên đất nung
Viên đất sét được nung ở nhiệt độ cao và có nhiều đặc tính ưu việt. Không chỉ có pH trung tính và không nhiễm bệnh, chúng còn rất thích hợp để sử dụng làm giá thể trồng cây cảnh (sen đá, kiểng lá, hoa kiểng) và ứng dụng hệ thống thủy canh (rau mầm).
3.8. Xỉ than
Xỉ than có cấu trúc xốp và rất thoáng khí, cung cấp độ thoát nước tuyệt vời cho cây trồng. Xỉ than cũng được đánh giá là có hiệu quả tương đương với các loại đất trồng cây khác như nham thạch, sỏi nhẹ và Akadama. Không chỉ vậy, xỉ than dễ tìm và có giá thành rẻ, phù hợp dùng làm chất trồng với số lượng lớn.
3.9. Đá Vermiculite
Vermiculite là loại đá khoáng chất dạng lớp hút nước, hoạt động tốt khi kết hợp với các chất trồng khác với tỷ lệ 50/50. Vermiculite có pH trung tính, trọng lượng nhẹ và giữ nước và chất dinh dưỡng tốt.
3.10. Đá Trân châu – Perlite
Đá Perlite hay còn gọi là đá Trân châu là một loại đá núi lửa có màu trắng hoặc trắng xám, tạo thành từ các hạt đá nhỏ và tơi xốp, trọng lượng nhẹ nhất (nhẹ hơn pumice và vermi).
Nó có khả năng thông thoáng tốt và giữ ẩm trung bình, đồng thời không chứa tác nhân gây hại cho cây trồng và có độ pH trung tính. Thường được dùng làm giá thể trồng cây cảnh, ươm hạt, giâm cành.
3.11. Đá Pumice
Đá bọt Pumice là loại đá núi lửa được khai thác trực tiếp để sử dụng, không cần qua quá trình nung như perlite và Vermiculite. Pumice có màu trắng hoặc xám tùy thuộc vào nguồn gốc khai thác. Chúng có đặc tính thoát nước tốt nhờ có nhiều lỗ bọt trên bề mặt và bên trong. Pumice phù hợp để trồng lan, xương rồng sen đá, hoa hồng và được sử dụng trong lọc hồ cá.
3.12. Akadama
Đất đá Akadama là một loại đất sét đỏ từ Nhật Bản, thường được sử dụng trong kỹ thuật trồng bonsai và trồng cây sen đá. Đặc tính của đá Akadama là có độ thoáng khí và thoát nước tốt, giữ ẩm đúng mức và có độ pH trung tính. Nó cũng chứa các khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của cây trồng.
Đá Akadama được xem là một trong những loại giá thể trồng cây cảnh tốt nhất và được ưa chuộng bởi người trồng cây bonsai, sen đá trên toàn thế giới.
3.13. Đá Masato
Là loại đá nổi bật với màu vàng nâu óng ánh và giàu khoáng chất, bao gồm cả vi lượng và đa lượng, giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây. Đặc biệt, nó còn có tác dụng tăng cường màu sắc cho chậu trồng, giúp cây trồng của bạn trở nên rực rỡ hơn. Đá Masato được sử dụng phổ biến và ưa chuộng tại Hàn Quốc như là loại đá rải mặt.
4. Các câu hỏi thường gặp
4.1. Như thế nào là giá thể trồng cây chất lượng?
Để đảm bảo chất lượng của giá thể cây trồng, bạn cần quan tâm đến một số yếu tố quan trọng sau đây:
- Độ pH phải trung tính và có khả năng duy trì ổn định độ pH này.
- Cần có khả năng thấm nước, hút ẩm và giữ ấm tốt.
- Phải đảm bảo độ thoáng khí cần thiết cho cây trồng.
- Ngoài ra, trọng lượng nhẹ, giá cả phải hợp lý và thông tin về công ty sản xuất cũng cần được xem xét.
- Giá thể trồng cây cần được làm từ vật liệu hữu cơ có khả năng tái sử dụng hoặc phân hủy, đồng thời đảm bảo an toàn cho người dùng và thân thiện với môi trường.
- Độ tơi xốp cũng là yếu tố quan trọng để tạo ra các lỗ hổng gieo hạt một cách dễ dàng.
- Cuối cùng, việc xử lý giá thể sạch mầm bệnh cũng rất quan trọng để đảm bảo rằng cây trồng không bị nhiễm bệnh.
4.2. Khi nào nên ưu tiên dùng giá thể trồng cây?
Để ưu tiên sử dụng giá thể trong các trường hợp sau, bạn cần lưu ý đến những yếu tố sau đây:
- Nhân giống từ hạt giống: Với việc nhân giống từ hạt giống, môi trường trồng cần phải được vô trùng và có kết cấu mịn để duy trì độ ẩm cao xung quanh hạt nảy mầm.
- Giâm cành: Khi giâm cành ra rễ, môi trường trồng cần phải tơi xốp để tránh tình trạng úng và đảm bảo thoát khí tốt.
- Đất trồng khan hiếm ở khu đô thị: Việc lựa chọn giá thể phù hợp với loại cây mà bạn muốn trồng là rất cần thiết, đặc biệt là khi đất vườn truyền thống trở nên khan hiếm.
Với những trường hợp trên, giá thể trồng cây là sự lựa chọn tốt để đảm bảo sự phát triển và sinh trưởng của cây trong một môi trường tối ưu.
4.3. Mẹo bảo quản giá thể như thế nào?
Để bảo quản tốt giá thể một cách hiệu quả, bạn cần tuân thủ các mẹo hướng dẫn sau đây:
- Giữ giá thể cây trồng ở nơi KHÔ RÁO và tránh ẩm ướt để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Điều này giúp chúng giữ được độ tơi xốp, đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cây trồng.
- Tránh để giá thể tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trực tiếp, vì ánh sáng có thể gây hại cho chúng. Nên để ở nơi có bóng râm hoặc một nơi khô ráo, thoáng mát.
- Khi không sử dụng hết, hãy ĐẬY KÍN TÚI để tránh bị côn trùng và môi trường làm ảnh hưởng đến chất lượng giá thể. Nếu sản phẩm bị nhiễm bẩn hoặc bị ướt, bạn nên lau sạch bằng khăn mềm và để khô trước khi sử dụng.
- Kiểm tra định kỳ tình trạng chất lượng giá thể trồng cây và hạn sử dụng của nó để đảm bảo sản phẩm luôn đạt chất lượng tốt. Bạn cũng có thể sử dụng loại tái sử dụng nhiều lần nếu được bảo quản đúng cách và không bị nhiễm bẩn.
4.4. Mua giá thể ở đâu chất lượng?
Nếu không có nhiều thời gian để xử lý giá thể, bạn có thể tìm mua ở các cửa hàng vật tư nông nghiệp hoặc đặt hàng từ các thương hiệu như 1989JSC, Tropical premium Nông nghiệp phố, Sfarm, Namix, Shopcaytrong, Bảo An Green,…
Cảm ơn bạn đã theo dõi đến đây! Nếu cảm thấy bài viết hữu ích hãy chia sẻ đến với cộng đồng nhen!
Bài viêt được tham khảo từ nhiều nguồn: giathe.vn, hoacucxanh.com
Hi! Mình là Bảo. Là một người trẻ có khát khao chia sẻ với mọi người về “lối sống xanh”, gần gũi thiên nhiên. Mình rất thích trồng cây, đặc biệt là các dòng sen đá (hơn 4 năm), kiểng lá, hoa kiểng, trồng rau xanh. Hi vọng những chia sẻ của mình sẽ đem lại giá trị cho mọi người, nếu mình gặp sơ xót nào trong bài viết mong mọi người hoan hỷ góp ý.
